C'l artìcul chè 'l è scrit in Miranduléś |
L’Asia Aria Maria Vittoria Rossa Argento (Róma, 20 ad Setémbar dal 1975), cgusùda méj cuma Asia Argento, l'è n'atōra, na regìsta, na senegiadōra e na cantànta itagliàna, vinsidōra ad dū Dàvid ad Dunatèl p'r i sò rōi in di film Perdiamoci di vista dal 1994 e Compagna di viaggio dal 1997. In dla sò caréra l'à laurâ anc in televiśiòṅ cuma in dal prugràma 125 milioni di caz..te insém a Adriano Celentano.
L'è la fiōla ad Dario Argento, regìsta ad film ad scarésa, sinc girâ cun lē prutagunìsta, e dl'atōra Daria Nicolodi. La gh'à na surèla più granda, la Fiore, e n'atra mòrta in 'n incidènt in màchina, l’Anna. L'è stada spuśàda da 'l 2000 a 'l 2007 c'n al cantànt Morgan, avénd sèg na putìna ciamàda Anna Lou, e da 'l 2008 a 'l 2013 c'n al regìsta Michele Civetta ch'al gh'à dâ 'n àtar fiōl, Nicola Giovanni.
A sōi nóṿ an la taca a recitàr in un film par la televiśiòṅ, Il ritorno di Guerriero, dla minisèrie ad Sergio Citti Sogni e bisogni. In dal 1986 la fà 'l sò debùt a 'l cìnema cun Dèmoni 2... L'incubo ritorna ad Lamberto Bava pò dū an dòp, a tréd'ś an, l'è la prutagunìsta dla pelìcula Zoo dla Cristina Comencini. Nanni Moretti al la sarnìs p'r al sò Palombella rossa dal 1989, an in du la gira anc al film ad scarésa, La chiesa, in dua sò pàd'r al sagrestàṅ al la custrìnś a magnàr dal savòṅ par lavàr-as la sò linguàsa śbucàda[1].
In dal 1993 la taca a lauràr cun sò pàdar in Trauma, in séguit la girarà sèg anc La sindrome di Stendhal (1996), Il fantasma dell'Opera (1998), La terza madre (2007) e Dracula 3D (2012). Carlo Verdone al la vōl in dal 1994 in Perdiamoci di vista par la part dla ragàsa ch'la gira in na scrana a rudèli. Cal rōl chè al gh fruta 'n Dàvid ad Dunatèl e 'n Ciak 'd Òr. Sèmp'r in c'l an lè la gira 'l kolossal francéś La Regina Margot ad Patrice Chéreau. In dal 1996 la lavóra cun Peter Del Monte in Compagna di viaggio pò 'l an dòp la fà la delinquènta in Viola bacia tutti ad Giovanni Veronesi. In séguit la gira soquànt film in di Stat Unî cuma New Rose Hotel 'd Abel Ferrara, xXx cun Vin Diesel e Samuel L. Jackson, Last Days ad Gus Van Sant, La terra dei morti viventi ad George A. Romero e Marie Antoinette dla Sofia Coppola.
A 'l inìsi di an Dumìla la Gabriella Germani la fà la sò imitasiòṅ in dal prugràma ad Fiorello Viva Radio 2 méntar lē la gira dū film, Scarlet Diva in dua la baśa la Selen e Ingannevole è il cuore più di ogni cosa in dua la pōl cuntàr su di atōr cuma Peter Fonda, la Winona Ryder, Michael Pitt e Marilyn Manson. Par chi lò la gira anc un vìddeo scandalóś e cinsurâ dapartùt dal braṅ s(AINT) trat da 'l àlbum The Golden Age of Grotesque dal 2003. Tri an prima l'iva fat àtar tant par la Loredana Berté in dua la s éra misa i sò vèć vistî di an Utànta par balàr da par lē in dal pès Io ballo sola.
Su 'l set dal film Go Go Tales, anc s'a n éra briśa scrit insìma a 'l cupiòṅ, la baśa in bóca catànd-ag gust un caṅ rottweiler, epiśòdi ch'l à fat dascórar dimóndi a 'l Fèstival ad Cannes dal 2007 in dua la pelìcula l'è stada preśentàda.
In dal 2016 la và a balàr in dal prugràma ad Rai 1 Ballando con le stelle e lè la gh'à la manéra ad bcàr-as cun la Selvaggia Lucarelli ch'la gh diś ch'al sò prubléma 'l è ch'la bala cun l'ària spaurìda ch'la gh'iva quànd la schivàva 'l scurtlàdi 'd sò pàdar. L’Asia la gh rispónd «Da na quàlc banda a-j-ò lèt ch'i nóm ch'i tàcan cun la S i èṅ i nóm di sarpènt, tira fóra 'n pôc 'd itagliàṅ ch'at sē n'analfabéta e tuta l'Itàglia la 'l sà. E pò guàrda cuma 't sē vistìda, at pâr mè nunòna»[2].